Udar mózgu stanowi jedno z największych wyzwań zdrowotnych na świecie, będąc trzecią najczęstszą przyczyną zgonów oraz głównym powodem trwałej niepełnosprawności u dorosłych. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) każdego roku około 15 milionów ludzi doświadcza udaru mózgu, z czego 5 milionów umiera. Światowy Dzień Udaru Mózgu, obchodzony 29 października, to inicjatywa Światowej Organizacji Udaru Mózgu mająca na celu zwiększenie świadomości na temat tej groźnej choroby.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Chociaż udar mózgu najczęściej dotyka osób powyżej 40. roku życia, może również wystąpić u młodszych pacjentów. W takich przypadkach najczęstszą przyczyną jest nadciśnienie tętnicze. Udar może dotknąć także dzieci, zwłaszcza te cierpiące na niedokrwistość sierpowatokrwinkową. Nadciśnienie tętnicze i palenie tytoniu to główne czynniki ryzyka, na które mamy wpływ. Skuteczna kontrola ciśnienia tętniczego mogłaby uratować życie czterech na dziesięciu pacjentów z udarem. Dodatkowo, prawie 40% przypadków śmiertelnych udaru u osób poniżej 65 lat jest związanych z paleniem.

Trend w liczbie udarów

Chociaż w wielu krajach rozwiniętych zauważa się spadek liczby udarów, co jest efektem skuteczniejszej kontroli ciśnienia i zmniejszenia liczby palaczy, całkowita liczba przypadków wzrasta ze względu na starzejące się społeczeństwa. Na Mazowszu liczba przypadków udaru utrzymuje się na stałym poziomie. W 2022 roku z tej przyczyny opieką zdrowotną objęto ponad 10 tysięcy pacjentów, a w kolejnych latach liczba ta nieznacznie się zmieniała.

Objawy udaru mózgu

Rozpoznanie udaru mózgu jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Typowe objawy obejmują:

• opadanie kącika ust,
• trudności z mówieniem,
• niewyraźne widzenie,
• osłabienie lub niedowład jednej strony ciała,
• zawroty głowy i brak równowagi,
• intensywny ból głowy, często z towarzyszącymi nudnościami.

Krytyczne znaczenie ma szybkie działanie. W przypadku podejrzenia udaru niezwłoczny kontakt z lekarzem jest niezbędny. Nawet jeśli objawy ustąpią, mogą one być oznaką zbliżającego się udaru w najbliższym czasie, co wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Ekonomiczne i społeczne konsekwencje

Udar mózgu stanowi poważne obciążenie dla systemów opieki zdrowotnej oraz gospodarki. Leczenie i opieka nad pacjentami po udarze generują znaczne koszty, a także wpływają na produktywność zawodową. Około 20% osób, które przeszły ostrą fazę udaru, potrzebuje stałej opieki, a 30% wymaga wsparcia w codziennych czynnościach.

W kontekście społecznym, województwo mazowieckie nadal boryka się z problemem wysokiej liczby udarów mózgu, co wskazuje na potrzebę dalszych działań profilaktycznych i edukacyjnych.

Źródło: Urząd Miasta Płocka