Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) zademonstrował swoją skuteczność w pierwszym półroczu 2025 roku, odzyskując ponad 150 milionów złotych poprzez dokładne kontrole zwolnień lekarskich oraz redukcję niektórych świadczeń po zakończeniu zatrudnienia. Takie działania mają na celu weryfikację zasadności wypłacanych zasiłków i świadczeń.
Wzmożone kontrole ZUS przynoszą efekty
W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2025 roku ZUS zrealizował 227 tysięcy kontroli zwolnień lekarskich, co skutkowało wstrzymaniem wypłat dla 14,8 tysiąca osób, co pomogło zaoszczędzić 22,2 miliona złotych. Co więcej, redukcja świadczeń po zakończeniu zatrudnienia przyniosła kolejne oszczędności w wysokości 128,3 miliona złotych. Tym samym do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych powróciło łącznie 150,5 miliona złotych. Dla porównania, w analogicznym okresie poprzedniego roku, mimo większej liczby kontroli, odzyskano 117,5 miliona złotych.
Zwolnienia lekarskie — ich cel i znaczenie
ZUS podkreśla, że zwolnienia lekarskie są przeznaczone na regenerację zdrowia, a nie na dodatkowy odpoczynek czy pracę. Każdy, kto nadużywa tego okresu, naraża się na poważne konsekwencje. Zasada jest prosta: zwolnienie lekarskie ma być okresem, w którym pacjent powraca do pełni zdrowia, a nie przywilejem.
Procedura kontroli zwolnień lekarskich
ZUS prowadzi kontrole w dwóch obszarach: wystawiania zwolnień lekarskich oraz ich wykorzystania. Lekarze orzecznicy ZUS oceniają, czy stan zdrowia pacjenta uzasadniał wystawienie zwolnienia. Mogą towarzyszyć temu badania medyczne, przegląd dokumentacji oraz zlecanie dodatkowych badań.
W przypadkach, gdy lekarz orzecznik oceni, że pacjent może wcześniej wrócić do pracy, wystawia odpowiednie zaświadczenie. W pierwszym półroczu 2025 roku dokonano takich korekt w ponad 6,7 tysiąca przypadków, co pozwoliło oszczędzić 5,6 miliona złotych.
Sprawdzanie właściwego wykorzystania zwolnień
Drugi typ kontroli koncentruje się na tym, jak ubezpieczeni korzystają z czasu zwolnienia. Przeprowadzono 69,1 tysiąca takich inspekcji, które wykazały nieprawidłowości u 8,1 tysiąca osób. Skutkiem tych kontroli było wstrzymanie wypłat zasiłków o wartości 16,6 miliona złotych. Kontrole te wykonują zarówno pracownicy ZUS, jak i płatnicy składek.
Nadużycia związane ze zwolnieniami lekarskimi
Zwolnienia lekarskie bywają nadużywane na różne sposoby. Zamiast odpoczywać, niektórzy decydują się na dodatkową pracę lub podróże. Przykłady takich nadużyć to wyjazdy za granicę, praca w zakładach fryzjerskich lub kosmetycznych, a także prowadzenie działalności online. Wykrycie takich przypadków prowadzi do utraty prawa do zasiłku i konieczności jego zwrotu.
ZUS konsekwentnie prowadzi działania mające na celu skuteczną weryfikację zasadności zwolnień lekarskich, co jest kluczowe dla ochrony środków publicznych. Dzięki temu system ubezpieczeń społecznych działa bardziej efektywnie, zapewniając, że fundusze są wykorzystywane odpowiednio.